Varant Türleri
Dayanak Varlik | Pay Senedi |
Nasil Islem Yapilir? | Borsa Istanbul Pay Piyasasi’nda sürekli müzayedede islem görürler, hisse senetleri gibi alinip satilirlar. |
Avantajlar |
-Alim ve satim varantlari ile her yükselen ve düsen piyasa beklentisine yatirim yapma imkani vardir. -Yatirimcisina küçük bir sermayeyle kaldiraç saglar. -Teminat gereksinimi yoktur. -Maksimum kar sinirsiz iken, maksimum zarar ödenen primle sinirlidir. |
Riskler |
- Belirli bir vadeleri vardir. - Zaman degeri kaybederler. - Vade sonunda degersiz son bulabilirler. - Kaldiraçli olmalari nedeniyle hizli bir sekilde deger kaybedebilirler. |
Son Islem Günü | Vade sonu tarihi |
Takas Günü | T+2 |
Ödeme Günü | T+3 |
Vade Sonu Uzlasma Hesabinda Kullanilan Uzlasi Degeri | Ilgili dayanak varligin, vadenin son günü kapanis seansinda gerçeklesen son islem fiyatidir. |
Vade Sonu Hesaplamasi |
Vade sonu hesaplamasinda en önemli detay varantin çarpanidir (dönüsüm orani). Bu çarpan varantin kaç adet dayanak varligi alma ya da satma hakki tasidigini gösterir. Pay varantlarinda çarpanlar dayanak varliga göre farklilik göstermektedir. Örnegin; Çarpani 0.5 olan 5,00 TL kullanim fiyatli bir hisse SATIM varanti için |
Ak Yatirim'in Hangi Paylar Üzerine Yazilmis Varantlari Bulunuyor? | Ak Yatırım Menkul Değerler olarak piyasa yapıcılığını üstlendiğimiz, dayanak varlıkları Ons Altın, Ons Gümüş, BIST30 Endeksi, DAX Endeksi, Brent Petrol, ARCLK, ASELS, BIMAS, EKGYO, EREGL, FROTO, GARAN, GUBRF, HEKTS, ISCTR, KCHOL, KOZAL, KRDMD, PETKM, PGSUS, SASA, SISE, TCELL, THYAO, TKFEN, TOASO, TUPRS, TTKOM ve YKBNK olan Aralık vadeli varantlarımız 12 Ekim 2022 Çarşamba gününden itibaren Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlayacaktır. |
Dayanak Varlik | BIST30 Endeksi |
Nasil Islem Yapilir? | Borsa Istanbul Pay Piyasasi’nda sürekli müzayedede islem görürler, hisse senetleri gibi alinip satilirlar. |
Avantajlar |
-Alim ve satim varantlari ile her yükselen ve düsen piyasa beklentisine yatirim yapma imkani vardir. -Yatirimcisina küçük bir sermayeyle kaldiraç saglar. -Teminat gereksinimi yoktur. -Maksimum kar sinirsiz iken, maksimum zarar ödenen primle sinirlidir. |
Riskler |
- Belirli bir vadeleri vardir. - Zaman degeri kaybederler. - Vade sonunda degersiz son bulabilirler. - Kaldiraçli olmalari nedeniyle hizli bir sekilde deger kaybedebilirler. |
Son Islem Günü | Vade sonu tarihi |
Takas Günü | T+2 |
Ödeme Günü | T+3 |
Vade Sonu Uzlasma Hesabinda Kullanilan Uzlasi Degeri | BIST30 gün sonu kapanis fiyati |
Vade Sonu Hesaplamasi |
Vade sonu hesaplamasinda en önemli detay varantin çarpanidir (dönüsüm orani). Bu çarpan varantin kaç adet dayanak varligi alma ya da satma hakki oldugunu gösterir. Örnegin;Çarpani 0.01 olan 1300 kullanim fiyatli bir endeks ALIM varanti için vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili endeks uzlasi degerinin 1350 oldugu durumda; Bu varantin vade sonu fiyati (1350 – 1300 ) x 0.01 =0.50 TL’ dir. Vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili endeks uzlasi degerinin 1300 veya 1300 seviyesinin altinda oldugu durumlarda ise; ALIM varanti degersiz itfa olur yani degeri “0” olur. Çarpani 0.01 olan 1300 kullanim fiyatli bir endeks SATIM varanti için vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili endeks uzlasi degerinin 1200 oldugu durumda; Bu varantin vade sonu fiyati (1300 – 1200 ) x 0.01 =1 TL’ dir. Vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili endeks uzlasi degerinin 1300 veya 1300 seviyesinin üstünde oldugu durumlarda ise; SATIM varanti degersiz itfa olur yani degeri “0” olur. |
Dayanak Varlik | DAX Endeksi |
Nasil Islem Yapilir? | Borsa Istanbul Pay Piyasasi’nda sürekli müzayedede islem görürler, hisse senetleri gibi alinip satilirlar. |
Avantajlar |
-Alim varantlari ile yükselen satim varantlari ile düsen piyasa beklentisine yatirim yapma imkani vardir. -Görece küçük bir sermayeyle yatirim yapildigindan dolayi yatirimcisina kaldiraç saglar. -Teminat gereksinimi yoktur. -Maksimum kar sinirsiz iken, maksimum zarar ödenen primle sinirlidir. |
Riskler |
- Belirli bir vadeleri vardir. - Zaman degeri kaybederler. - Vade sonunda degersiz son bulabilirler. - Kaldiraçli olmalari nedeniyle hizli bir sekilde deger kaybedebilirler. |
Son Islem Günü | Vade sonu tarihi |
Takas Günü | T+2 |
Ödeme Günü | T+3 |
Vade İçi Fiyatlama | Yurtiçi dayanak varlıklara dayalı varantlardan farklı olarak yabancı bir para birimi üzerinden fiyatlanan bir dayanak varlığa bağlı varantlarda kur seviyesi bir değişken olarak varant fiyatlarına yansır. Döviz kurunun etkisi varantın değeri seviyesinde olacaktır. Detaylandırmak gerekirse, varantlar dayanak varlığın işlem gördüğü kur cinsinden fiyatlanırken Borsa İstanbul’a kotasyon iletimi sırasında o anki güncel kur ile çarpılarak Türk Lirası’na çevrilir. Bu nedenle ilgili döviz kurunda yaşanan hareketler varantların fiyatlarına da etki eder. Diğer parametrelerin sabit kaldığı varsayımıyla döviz kurunun Türk Lirası karşısında yükselmesi alım ve satım varantlarına pozitif, döviz kurunun değer kaybetmesi negatif etki etmesine neden olur. |
Vade Sonu Hesaplamasi |
Vade sonu hesaplamasinda varantin çarpani (dönüsüm orani) ile düzeltmek gerekir. Bu çarpan varantin kaç adet dayanak varligi alma ya da satma hakki tasidigini gösterir. Varantlarda çarpanlar dayanak varliga göre farklilik göstermektedir. Örnegin;Çarpani 0.0002 olan 15,000 EUR kullanim fiyatli bir DAX endeksi ALIM varanti için; Vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili dayanak varligin uzlasi degerinin 16,000 EUR, EUR/TL'nin 10.00 oldugu durumda Bu varantin vade sonu degeri söyle hesaplanir: (uzlasi fiyati - kullanim fiyati ) * çarpan --> (16,000 – 15,000 )* 0.0002 * 10.00 = 2 TL’ dir. Vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili dayanak varligin uzlasi degerinin 15,000 EUR veya 15,000 EUR'nun altinda oldugu durumlarda ise Varant degersiz itfa olur yani degeri “0” olur. Çarpani 0.0002 olan 15,000 EUR kullanim fiyatli bir hisse SATIM varanti için; Vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili dayanak varligin uzlasi degerinin 14,500 EUR, EUR/TL'nin 10 oldugu durumda Bu varantin vade sonu degeri söyle hesaplanir: (kullanim fiyati - uzlasi fiyati) * çarpan --> (15,000 – 14,500 )*0.0002*10.00 =1 TL’ dir. Vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili dayanak varligin uzlasi degerinin 15,000 EUR veya 15,000 EUR'nun üstünde oldugu durumlarda ise; Varant degersiz itfa olurken vade sonu degeri “0” olur. |
Vade Sonu Uzlasma Hesabinda Kullanilan Uzlasi Degeri | Vade sonu günü DAX endeksi kapanis degeri varantin vadesinde dikkate alinan uzlasi degeridir. Karda biten varantlarda uzlasi fiyati ile kullanim fiyati arasindaki fark çarpan ile çarpilip bulunan deger TCMB'nin vade sonu günü açikladigi gösterge niteligindeki Avro /Türk Lirasi alis kuru ile çarpilir. Bulunan tutar vade sonunu takip eden üçüncü takas gününde yatirimcisina nakit olarak ödenir. |
Dayanak Varlik | Brent Petrol Vadeli Kontrati |
Nasil Islem Yapilir? | Borsa Istanbul Pay Piyasasi’nda sürekli müzayedede islem görürler, hisse senetleri gibi alinip satilirlar. |
Avantajlar |
-Alim varantlari ile yükselen satim varantlari ile düsen piyasa beklentisine yatirim yapma imkani vardir. -Görece küçük bir sermayeyle yatirim yapildigindan dolayi yatirimcisina kaldiraç saglar. -Teminat gereksinimi yoktur. -Maksimum kar sinirsiz iken, maksimum zarar ödenen primle sinirlidir. |
Riskler |
- Belirli bir vadeleri vardir. - Zaman degeri kaybederler. - Vade sonunda degersiz son bulabilirler. - Kaldiraçli olmalari nedeniyle hizli bir sekilde deger kaybedebilirler. |
Son Islem Günü | Vade sonu tarihi |
Takas Günü | T+2 |
Ödeme Günü | T+3 |
Vade İçi Fiyatlama | Yurtiçi dayanak varlıklara dayalı varantlardan farklı olarak yabancı bir para birimi üzerinden fiyatlanan bir dayanak varlığa bağlı varantlarda kur seviyesi bir değişken olarak varant fiyatlarına yansır. Döviz kurunun etkisi varantın değeri seviyesinde olacaktır. Detaylandırmak gerekirse, varantlar dayanak varlığın işlem gördüğü kur cinsinden fiyatlanırken Borsa İstanbul’a kotasyon iletimi sırasında o anki güncel kur ile çarpılarak Türk Lirası’na çevrilir. Bu nedenle ilgili döviz kurunda yaşanan hareketler varantların fiyatlarına da etki eder. Diğer parametrelerin sabit kaldığı varsayımıyla döviz kurunun Türk Lirası karşısında yükselmesi alım ve satım varantlarına pozitif, döviz kurunun değer kaybetmesi negatif etki etmesine neden olur. |
Vade Sonu Hesaplamasi |
Vade sonu hesaplamasinda varantin çarpani (dönüsüm orani) ile düzeltmek gerekir. Bu çarpan varantin kaç adet dayanak varligi alma ya da satma hakki tasidigini gösterir. Varantlarda çarpanlar dayanak varliga göre farklilik göstermektedir. Örnegin;Çarpani 0.05 olan 70 USD kullanim fiyatli bir Brent Petrol ALIM varanti için; Vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili dayanak varligin uzlasi degerinin 75 USD, USD/TL'nin 8.00 oldugu durumda Bu varantin vade sonu degeri söyle hesaplanir: (uzlasi fiyati - kullanim fiyati ) * çarpan --> (75 – 70) * 0.05 * 8.00 = 2 TL’ dir. Vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili dayanak varligin uzlasi degerinin 70 USD ve 70 USD'nin altinda oldugu durumlarda ise Varant degersiz itfa olur yani degeri “0” olur. Çarpani 0.05 olan 80 USD kullanim fiyatli bir Brent Petrol SATIM varanti için; Vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili dayanak varligin uzlasi degerinin 70 USD, USD/TL'nin 8.00 oldugu durumda Bu varantin vade sonu degeri söyle hesaplanir: (kullanim fiyati - uzlasi fiyati) * çarpan --> (80-70) * 0.05 * 8.00 =4.00 TL’ dir. Vade sonunda hesaplamada kullanilacak ilgili dayanak varligin uzlasi degerinin 80 USD ve 80 USD' nin üstünde oldugu durumlarda ise; Varant degersiz itfa olurken vade sonu degeri “0” olur. |
Vade Sonu Uzlasma Hesabinda Kullanilan Uzlasi Degeri | ICE Futures Europe- Commodities Borsasinda islem gören ilgili ICE Brent petrol vadeli islem sözlesmesinin uzlasi fiyati dayanak varligin uzlasi degeridir. Karda biten varantlarda uzlasi fiyati ile kullanim fiyati arasindaki fark çarpan ile çarpilip bulunan deger TCMB'nin vade sonu günü açikladigi gösterge niteligindeki Amerikan Dolari /Türk Lirasi alis kuru ile çarpilir. Bulunan tutar vade sonunu takip eden üçüncü takas gününde yatirimcisina nakit olarak ödenir. |
Dayanak Varlik | Ons Gümüş |
Nasil Islem Yapilir? | Borsa Istanbul Pay Piyasası’nda sürekli müzayedede işlem görürler, hisse senetleri gibi alınıp satılırlar |
Avantajlar |
-Alım varantları ile yükselen satım varantları ile düşen piyasa beklentisine yatırım yapma imkanı vardır. -Görece küçük bir sermayeyle yatırım yapıldığından dolayı yatırımcısına kaldıraç sağlar. -Teminat gereksinimi yoktur. -Maksimum kar sınırsız iken, maksimum zarar ödenen primle sınırlıdır. |
Riskler |
- Belirli bir vadeleri vardir. - Zaman degeri kaybederler. - Vade sonunda degersiz son bulabilirler. - Kaldiraçli olmalari nedeniyle hizli bir sekilde deger kaybedebilirler. |
Son Islem Günü | Vade sonu tarihi |
Takas Günü | T+2 |
Vade Sonu Ödeme Günü | T+3 |
Vade İçi Fiyatlama | Yurtiçi dayanak varlıklara dayalı varantlardan farklı olarak yabancı bir para birimi üzerinden fiyatlanan bir dayanak varlığa bağlı varantlarda kur seviyesi bir değişken olarak varant fiyatlarına yansır. Döviz kurunun etkisi varantın değeri seviyesinde olacaktır. Detaylandırmak gerekirse, varantlar dayanak varlığın işlem gördüğü kur cinsinden fiyatlanırken Borsa İstanbul’a kotasyon iletimi sırasında o anki güncel kur ile çarpılarak Türk Lirası’na çevrilir. Bu nedenle ilgili döviz kurunda yaşanan hareketler varantların fiyatlarına da etki eder. Diğer parametrelerin sabit kaldığı varsayımıyla döviz kurunun Türk Lirası karşısında yükselmesi alım ve satım varantlarına pozitif, döviz kurunun değer kaybetmesi negatif etki etmesine neden olur. |
Vade Sonu Hesaplamasi |
Vade sonu hesaplamasında varantın çarpanı (dönüşüm oranı) ile düzeltmek gerekir. Bu çarpan varantın kaç adet dayanak varlığı alma ya da satma hakkı taşıdığını gösterir. Varantlarda çarpanlar dayanak varlığa göre farklılık göstermektedir. Örnegin;Çarpanı 0.05 olan 23 USD kullanım fiyatlı bir Ons Gümüş ALIM varantı için; Vade sonunda hesaplamada kullanılacak ilgili dayanak varlığın uzlaşı değerinin 25 USD, USD/TL'nin 8.00 olduğu durumda; Bu varantın vade sonu değeri şöyle hesaplanır: (uzlaşı fiyatı - kullanım fiyatı ) * çarpan* USDTRY kuru--> (25 – 23) * 0.05 * 8.00 = 0.80 TL’ dir. Vade sonunda hesaplamada kullanılacak ilgili dayanak varlığın uzlaşı değerinin 23 USD ve 23 USD'nin altında olduğu durumlarda ise Varant degersiz itfa olur yani degeri “0” olur. Çarpanı 0.05 olan 27 USD kullanım fiyatlı bir Ons Gümüş SATIM varantı için; Vade sonunda hesaplamada kullanılacak ilgili dayanak varlığın uzlaşı değerinin 25 USD, USD/TL'nin 8.00 olduğu durumda; Bu varantın vade sonu değeri şöyle hesaplanır: (kullanım fiyatı - uzlaşı fiyatı) * çarpan* USDTRY kuru --> (27-25) * 0.05 * 8.00 =0.80 TL’ dir. Vade sonunda hesaplamada kullanılacak ilgili dayanak varlığın uzlaşı değerinin 27 USD ve 27 USD' nin üstünde olduğu durumlarda ise; Varant degersiz itfa olurken vade sonu degeri “0” olur. |
Vade Sonu Uzlasma Hesabinda Kullanilan Uzlasi Degeri | Uzlaşı hesaplamalarında referans alınan “Dayanak Gösterge Uzlaşı Fiyatı”, vadesonunda Bloomberg BFIX ekranında XAGUSD kuru için Borsa İstanbul Pay Piyasası sürekli işlem kapanış saati ve dakikasında sabitlenen ortalama (mid) değerdir. Bu değer Amerikan Dolar’ı (USD) cinsinden açıklanan bir değerdir. Karda biten varantlarda uzlaşı fiyatı ile kullanım fiyatı arasındaki fark çarpan ile çarpılıp bulunan değer TCMB'nin vade sonu günü açıkladığı gösterge niteliğindeki Amerikan Doları /Türk Lirası alış kuru ile çarpılır. Bulunan tutar vade sonunu takip eden üçüncü takas gününde yatırımcısına nakit olarak ödenir. |
Dayanak Varlik | Ons Altın |
Nasil Islem Yapilir? | Borsa Istanbul Pay Piyasasi’nda sürekli müzayedede islem görürler, hisse senetleri gibi alinip satilirlar. |
Avantajlar |
-Alim varantlari ile yükselen satim varantlari ile düsen piyasa beklentisine yatirim yapma imkani vardir. -Görece küçük bir sermayeyle yatirim yapildigindan dolayi yatirimcisina kaldiraç saglar. -Teminat gereksinimi yoktur. -Maksimum kar sinirsiz iken, maksimum zarar ödenen primle sinirlidir. |
Riskler |
- Belirli bir vadeleri vardir. - Zaman degeri kaybederler. - Vade sonunda degersiz son bulabilirler. - Kaldiraçli olmalari nedeniyle hizli bir sekilde deger kaybedebilirler. |
Son Islem Günü | Vade sonu tarihi |
Takas Günü | T+2 |
Vade Sonu Ödeme Günü | T+3 |
Vade İçi Fiyatlama | Yurtiçi dayanak varlıklara dayalı varantlardan farklı olarak yabancı bir para birimi üzerinden fiyatlanan bir dayanak varlığa bağlı varantlarda kur seviyesi bir değişken olarak varant fiyatlarına yansır. Döviz kurunun etkisi varantın değeri seviyesinde olacaktır. Detaylandırmak gerekirse, varantlar dayanak varlığın işlem gördüğü kur cinsinden fiyatlanırken Borsa İstanbul’a kotasyon iletimi sırasında o anki güncel kur ile çarpılarak Türk Lirası’na çevrilir. Bu nedenle ilgili döviz kurunda yaşanan hareketler varantların fiyatlarına da etki eder. Diğer parametrelerin sabit kaldığı varsayımıyla döviz kurunun Türk Lirası karşısında yükselmesi alım ve satım varantlarına pozitif, döviz kurunun değer kaybetmesi negatif etki etmesine neden olur. |
Vade Sonu Hesaplamasi |
Vade sonu hesaplamasinda varantin çarpani (dönüsüm orani) ile düzeltmek gerekir. Bu çarpan varantin kaç adet dayanak varligi alma ya da satma hakki tasidigini gösterir. Varantlarda çarpanlar dayanak varliga göre farklilik göstermektedir. Örnegin;Çarpanı 0.001 olan 1700 USD kullanım fiyatlı bir Ons Altın ALIM varantı için; Vade sonunda hesaplamada kullanılacak ilgili dayanak varlığın uzlaşı değerinin 1750 USD, USD/TL'nin 8.00 olduğu durumda; Bu varantın vade sonu değeri şöyle hesaplanır: (uzlaşı fiyatı - kullanım fiyatı ) * çarpan* USDTRY kuru--> (1750 – 1700) * 0.001 * 8.00 = 0.40 TL’ dir. Vade sonunda hesaplamada kullanılacak ilgili dayanak varlığın uzlaşı değerinin 1700 USD ve 1700 USD'nin altında olduğu durumlarda ise Varant degersiz itfa olur yani degeri “0” olur. Çarpanı 0.001 olan 1800 USD kullanım fiyatlı bir Ons Altın SATIM varantı için; Vade sonunda hesaplamada kullanılacak ilgili dayanak varlığın uzlaşı değerinin 1750 USD, USD/TL'nin 8.50 olduğu durumda; Bu varantın vade sonu değeri şöyle hesaplanır: (kullanım fiyatı - uzlaşı fiyatı) * çarpan* USDTRY kuru --> (1800-1750) * 0.001 * 8.00 =0.40 TL’ dir. Vade sonunda hesaplamada kullanılacak ilgili dayanak varlığın uzlaşı değerinin 1800 USD ve 1800 USD' nin üstünde olduğu durumlarda ise; Varant degersiz itfa olurken vade sonu degeri “0” olur. |
Vade Sonu Uzlasma Hesabinda Kullanilan Uzlasi Degeri | Uzlaşı hesaplamalarında referans alınan “Dayanak Gösterge Uzlaşı Fiyatı”, vade sonu gününde Bloomberg BFIX ekranında XAUUSD kuru için Borsa İstanbul Pay Piyasası sürekli işlem kapanış saati ve dakikasında sabitlenen ortalama (mid) değerdir. Bu değer Amerikan Dolar’ı (USD) cinsinden açıklanan bir değerdir. Karda biten varantlarda uzlaşı fiyatı ile kullanım fiyatı arasındaki fark çarpan ile çarpılıp bulunan değer TCMB'nin vade sonu günü açıkladığı gösterge niteliğindeki Amerikan Doları /Türk Lirası alış kuru ile çarpılır. Bulunan tutar vade sonunu takip eden üçüncü takas gününde yatırımcısına nakit olarak ödenir. |